Stel jezelf voor: een natuurgebied bijna 2x zo groot als de Veluwe. Onmogelijk in een dichtbevolkt land als Nederland? Toch is het er al. Bij jou en mij om de hoek notabene. De bermen van onze wegen, vaarwegen en spoorlijnen beslaan namelijk een netwerk van zo’n 1.500 km2. Dat is de helft van het volledige natuurnetwerk in Nederland!
Dat geeft te denken. Want we behandelen onze bermen allerminst als een natuurgebied. In plaats van de kostbare ruimte te koesteren, zien we het eerder als een niemandsland zonder duidelijke functie. Of erger, gebruiken we het als een publieke afvalbak. Daarnaast vragen grote maatschappelijke vraagstukken als klimaatverandering en de achteruitgang van de biodiversiteit ons om anders denken én anders handelen. Niet alleen op lange termijn, ook vandaag en morgen moeten we aan de slag om vanuit integraliteit tot duurzame oplossingen te komen.
7 pijlers De Bermen
Onze integrale aanpak bestaat uit de volgende pijlers:
1.Veiligheid op #1
Verkeersveiligheid blijft de primaire functie van de berm. Verkeersborden, lichtmasten, geleiderail en andere objecten zijn hierbij essentieel, en ook hier liggen kansen. In een natuurvriendelijke berm staan namelijk zo min mogelijk objecten, en worden deze altijd duurzaam onderhouden. Aan vervanging toe? Dan plaatsen wij circulaire of biobased alternatieven terug.
2.Verhogen biodiversiteit
Door ecologisch bermbeheer vergroten we de diversiteit van flora en fauna. We doorbreken de monocultuur met gefaseerd maaien volgens Kleurkeur-richtlijnen, en verrijken de vegetatie door het inzaaien van inheemse en insectvriendelijke bloemen en kruiden. Het resultaat is een meer diverse en ‘wilde’ berm die tal van dieren een thuis biedt om zich te kunnen nestelen. Door faunapassages kunnen ze veilig van A naar B. Hierdoor worden de bermen een belangrijke ecologische verbinder tussen de Nederlandse natuurgebieden.
3. Schoonmaak bermen
Specialistische schoonmaakploegen van CSU verwijderen het zwerfafval. We onderhouden daarbij alle borden en infrastructurele objecten zoals geluidswallen en viaducten in de berm. Bijvoorbeeld door het op duurzame wijze verwijderen van graffiti.
4. Circulaire reststromen
Renewi analyseert het opgehaalde bermafval en verwerkt de reststromen tot nieuwe objecten voor de berm, zoals bermpaaltjes, verkeersborden of picknicktafels voor de verzorgingsplaats. Daarnaast verwerken we het bermgras tot hoogwaardige producten. En doordat de bermen vóór het maaien zijn ontdaan van zwerfafval, is het bermgras van hogere kwaliteit. Zo gaan we zuiniger en slimmer om met grondstoffen en dragen we bij aan ons gezamenlijke doel: Nederland volledig circulair in 2050.
5. Gedragsverandering
Vuil trekt vuil aan, maar schoon stimuleert ook schoon. Door bermen schoon te maken én te houden, stimuleren we weggebruikers om minder afval weg te gooien. Immers, minder bermafval hebben we (letterlijk) zelf in de hand. Perceptie en gedrag van weggebruikers meten we regelmatig via interviews langs de weg. Samen met ‘harde’ cijfers, zoals bijvoorbeeld het aantal ton opgehaald afval, biedt het ons en beleidsmakers inzicht in effect en resultaten.
6. Duurzame uitvoering
Ons doel is om alle werkzaamheden CO2-neutraal uit te voeren met gebruik van zoveel mogelijk elektrisch materieel. Waar mogelijk zetten we personeel in met een afstand tot de arbeidsmarkt (SROI). Maar bovenal gaan we minder maaien. Want minder maaien leidt tot minder uitstoot én minder verstoring voor zowel weggebruikers als natuur.
7. Open concept
Het concept ‘De Bermen’ is continu in ontwikkeling. Door monitoring verfijnen we onze werkwijze en we onderzoeken innovaties zoals bijvoorbeeld het zonne-geluidsscherm. Het initiatief sluit bovendien naadloos aan bij de visie op infranatuur van de Nederlandse netbeheerders (Groene Netten) en de Greendeal Infranatuur, en we zien dan ook kansen om opgedane kennis te delen en elkaar te versterken. Met onderwijsinstellingen trekken we samen op om tot onderbouwde antwoorden te komen. Ook zoeken we continu naar nieuwe initiatieven die een bijdrage leveren aan onze doelen.
Actief werken aan een platform
Naast een locatie-specifieke aanpak stellen we een jaarlijkse analyse op met opgedane inzichten, en creëren we een overzicht van kansen en ontwikkelingen die zich voordoen in de markt. Door dit actief te delen, werken we aan een open platform waar we kunnen voortbouwen op aanwezige kennis en als sector gezamenlijk nóg sneller de ambities kunnen waarmaken!
Opdrachtgevers die voor deze aanpak kiezen, dragen bij aan Sustainable Development Goals 7, 8, 9, 12, 13, 14, 15 en 17.
